Ülkemizde örgün eğitim kurumları okul öncesi, ilkokul, ortaokul, lise ve yükseköğretim (üniversite) olarak kademelenmektedir. Ortaokul-lise ve lise-üniversite arasındaki kademeli geçişler merkezi sınavlar aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Bu sonuç üniversite hazırlık dershaneleri nin gerekliliği ortaya çıkarmaktadır. Okullarda kullanılan ölçme sistemi ile merkezi sınavda kullanılan ölçme sistemi farklıdır. Bu durum Türkiye’de uygulanan merkezi sınavların (TEOG, YGS, LYS, AYT, TYT gibi) öğrencileri resmi okullar dışındaki kurumlara (özel üniversite hazırlık dershaneleri, ozel ders, etüt merkezi vb.) yönlendirdiği gözlenebilmektedir.
Üniversite hazırlık dershaneleri üniversiteye giriş sınavına yönelik bir ihtiyaçtan doğmuş; bu kurumların, öğrencilerin sınavdaki başarılarını artırmak amacına yönelik olarak düzenlenmeleri sonucunda eğitimden çok, üniversite sınavına hazırlık odağa alındığı bir öğretim etkinliği oluşturmuştur (MEB, 1998). Öğrenciler, zayıf oldukları derslerden eksiklerini gidermek, test tekniği kazanarak merkezi sınavlarda başarılı olmak için üniversite hazırlık dershanelerine gitmeyi zorunlu olarak görmekte, TEOG, YGS, LYS, AYT, TYT gibi sınavlar için ozellikle özel matematik dersi almakta ve okuldaki öğretimin merkezi sınavlar için yetersiz olduğunu düşünmektedirler (Büyükbaş, 1997; MEB, 1998; Şirin, 2000; Turan ve Alaz, 2007; Yeşilyurt, 2008; Ayvacı ve Er Nas, 2009; Baştürk ve Doğan, 2010; Özden, 2010). Bu durum üniversite hazırlık dershanelerinde yapılan eğitimin, eğitimin amacına doğrudan hizmet etmediğini göstermekle birlikte fayda sağlamaktadır. Sürekli uygulanan testler öğrencilerin kendilerini eleştirel düşünmelerini olumsuz yönde etkiler (Turan ve Alaz, 2007).
Araştırma sonuçları
Üniversite hazırlık dershaneleri nin öğretmenlerinin okul öğretmenlerine oranla daha çok bilgili olduğu düşünülmektedir (Şirin, 2000). Ayrıca üniversite hazırlık dershane öğretmenleri öğrencilerle birebir ilgilenmekte; etkin rehberlik ve yönlendirme çalışmaları yapılmaktadır (Özmen, 2005; Yeşilyurt, 2008). Bu sebeplerden ötürü de Üniversite hazırlık Dershaneleri ni tercih edilmektedir. Üniversiteye hazırlık Dershaneleri nin bu denli tercih edilmesi, eğitim sisteminin içinde bulunduğu çıkmazı bütün çıplaklığıyla gözler önüne sermektedir. Eğitim, her bireyin en doğal hakkıdır ama ne kadar çok Üniversite hazırlık Dershane fiyatları piyasalaşırsa, eğitim hakkından söz etmenin de o kadar güç olduğu bilinmektedir. Üniversiteye hazırlık dershaneleri nin bu bağlamda varolan eşitsizlikleri, hiyerarşiyi ve sınıfsal, bölgesel, toplumsal cinsiyet temelli ayrımcılıkları ürettiği görülmektedir (Gök, 2005). Son günlerde Üniversite hazırlık dershaneleri nin fiyatlarından dolayı dershanelerin dönüştürülmesi/ kapatılması ile ilişkili olarak kamuoyunda gelişmekte olan tartışmaların doğru bir temelde gerçekleşmesi gerekmektedir.
Türkiye’de eğitim politikalarında değişim konularında sıkça yaşanan bir durum olarak konunun özünden uzak ve yapıcı olmayan tartışmaların ortaya çıkmaktadır. Ayrıca, Üniversite hazırlık dershaneleri nin fiyatları gibi nedenlerden dolayı köklü ve kapsamlı değişikliklerin ani biçimde gündeme getirilmesi ve yeterli zaman verilmeksizin uygulamaya konması da süreci sıkıntıya sokan bir hareket olarak kabul edilmektedir. Ülkedeki birçok bireyi doğrudan ilgilendiren Üniversite hazırlık Dershaneleri konusundaki tartışmaların da, ilgili sorunların olası nedenlerinin ve çözümlerinin veri temelli ve bütüncül bir biçimde ele alınabileceği bir zemine yönlendirilmesi gereklidir (Sabancı Üniversitesi Eğitim Reformu Girişimi, 2013).